Η υπογονιμότητα ορίζεται ως η αποτυχία σύλληψης μετά από 1 έτος τακτικής σεξουαλικής επαφής χωρίς τη χρήση αντισύλληψης . Οπότε, τότε συνίσταται αξιολόγηση.
Εάν είστε άνω των 35 ετών, συνιστάται αξιολόγηση μετά από 6 μήνες προσπάθειας.
Εάν είστε άνω των 40 ετών, μιλήστε τώρα με τον μαιευτήρα-γυναικολόγο σας , για μια αξιολόγηση.
Αίτια Υπογονιμότητας
Η πιο κοινή αιτία της γυναικείας υπογονιμότητας είναι ένα πρόβλημα με την ωορρηξία.
Η πιο κοινή αιτία της ανδρικής στειρότητας είναι ένα πρόβλημα με τα σπερματοζωάρια και τον τρόπο λειτουργίας τους.
Άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα είναι :η ηλικία, ο τρόπος ζωής, τα χρόνια νοήματα (προβλήματα υγείας).
Μερικές φορές δεν εντοπίζεται αιτία. Αυτό ονομάζεται ανεξήγητη στειρότητα.
Πώς επηρεάζει η ηλικία τη γονιμότητα;
Για υγιή ζευγάρια στα 20 ή στις αρχές της δεκαετίας των 30, η πιθανότητα μια γυναίκα να μείνει έγκυος είναι περίπου 25 έως 30 τοις εκατό σε κάθε μεμονωμένο εμμηνορροϊκό κύκλο.
Αυτό το ποσοστό αρχίζει να μειώνεται στις αρχές της δεκαετίας των 30. Στην ηλικία των 40, η πιθανότητα μιας γυναίκας να μείνει έγκυος μειώνεται σε λιγότερο από 10 τοις εκατό ανά εμμηνορροϊκό κύκλο.
Η γονιμότητα ενός άνδρα μειώνεται επίσης με την ηλικία, αλλά όχι τόσο προβλέψιμα.
Πώς μπορεί ο τρόπος ζωής να επηρεάσει τη γονιμότητα;
Οι γυναίκες που είναι υπέρβαρες, ή γυμνάζονται υπερβολικά μπορεί να έχουν δυσκολία να μείνουν έγκυες.
Στις γυναίκες, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ σε μέτρια ή βαριά επίπεδα μπορεί να μειώσουν τη γονιμότητα.
Στους άνδρες, το κάπνισμα, η έντονη κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση μαριχουάνας μπορούν να μειώσουν τον αριθμό και την κίνηση του σπέρματος.
Πώς μπορούν προβλήματα υγείας να επηρεάσουν τη γονιμότητα;
Στις γυναίκες, πολλά προβλήματα υγείας μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα των γυναικών, όπως προβλήματα με αναπαραγωγικά όργανα ή ορμόνες, ουλές ή απόφραξη των σαλπίγγων (από προηγούμενες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις [ΣΜΝ] ή ενδομητρίωση) προβλήματα με τον θυρεοειδή αδένα ή την υπόφυση.
Στους άνδρες, η υπογονιμότητα μπορεί να προκληθεί όταν οι σωλήνες που μεταφέρουν σπέρμα από τους όρχεις είναι μπλοκαρισμένοι.
Ποιες επιλογές θεραπείας είναι διαθέσιμες για τη υπογονιμότητα;
Οι επιλογές θεραπείας σας θα εξαρτηθούν από τον τύπο του προβλήματος που εντοπίστηκε. Οι επιλογες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- αλλαγές στον τρόπο ζωής
- χειρουργική επέμβαση, ή
- φαρμακευτική αγωγή
Ορισμένες θεραπείες μπορεί να συνδυαστούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπογονιμότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς ακόμη και αν δεν βρεθεί αιτία.
Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν να βελτιώσω τις πιθανότητές μου για εγκυμοσύνη;
Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η κατανάλωση μιας υγιεινής διατροφής μπορεί να είναι χρήσιμη τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες με στειρότητα. Εάν εσείς και ο σύντροφός σας καπνίζετε, χρησιμοποιείτε ναρκωτικά ή πίνετε αλκοόλ, θα πρέπει να σταματήσετε.
Πώς χρησιμοποιείται η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της στειρότητας στις γυναίκες;
Στις γυναίκες, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:
- αποκατάσταση φραγμένων ή κατεστραμμένων σαλπίγγων.
- θεραπεία ενδομητρίωσης, η οποία συνήθως σχετίζεται με τη υπογονιμότητα
- αφαίρεση πολύποδων ή ινομυώματων στη μήτρα.
Πώς χρησιμοποιείται η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της υπογονιμότητας στους άνδρες;
Ένα κοινό πρόβλημα που οδηγεί σε ανδρική υπογονιμότητα είναι οι διογκωμένες φλέβες στο όσχεο. Αυτά μερικές φορές μπορούν να αντιμετωπιστούν με χειρουργική επέμβαση.
Πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα ορμονών στις γυναίκες;
Τα μη φυσιολογικά επίπεδα ορμονών μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα με την ωορρηξία. Ο ειδικός Γυναικολόγος σας μπορεί να ελέγξει τα επίπεδα ορμονών σας. Εάν βρεθεί πρόβλημα ορμονών, η θεραπεία συχνά μπορεί να το διορθώσει. Αυτή η θεραπεία μπορεί επίσης να βελτιώσει τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος.
Τι είναι η διέγερση της ωορρηξίας;
Η διέγερση της ωορρηξίας είναι η χρήση φαρμάκων για να βοηθήσουν τις ωοθήκες σας να απελευθερώσουν ένα ωάριο. Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιείται όταν η ωορρηξία δεν είναι τακτική ή δεν συμβαίνει καθόλου και έχουν αποκλειστεί άλλες αιτίες.
Η διέγερση της ωορρηξίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άλλες θεραπείες στειρότητας.
Πώς γίνεται η διέγερση της ωορρηξίας;
Τα στοματικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διέγερση της ωορρηξίας περιλαμβάνουν αναστολείς της κιτρικής κλομιφαίνης και της αρωματάσης. Κατά τη λήψη αυτών των φαρμάκων, γίνεται παρακολούθηση για να δούμε εάν και πότε συμβαίνει η ωορρηξία.
Αυτό μπορεί να γίνει με την παρακολούθηση του εμμηνορροϊκού κύκλου σας ή με ένα κιτ προγνωστικής ωορρηξίας (μια εξέταση ούρων στο σπίτι).
Μπορεί να σας ζητηθεί να επισκεφθείτε το γιατρό σας για εξέταση αίματος ή υπερηχογράφημα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της διέγερσης της ωορρηξίας;
Η πολλαπλή εγκυμοσύνη είναι κίνδυνος όταν οι γυναίκες λαμβάνουν κιτρική κλομιφαίνη, αναστολείς αρωματάσης και γοναδοτροπίνες. Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος με τις γοναδοτροπίνες. Εάν αναπτύσσονται πάρα πολλά ωοθυλάκια , ο ειδικός σας μπορεί να αναβάλει τον κύκλο για να μειώσει την πιθανότητα πολλαπλής εγκυμοσύνης.
Η διέγερση της ωορρηξίας, ειδικά με τις γοναδοτροπίνες, μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Οι περισσότερες περιπτώσεις αυτής της κατάστασης είναι ήπιες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί παραμονή στο νοσοκομείο. Οι γυναίκες που λαμβάνουν φάρμακα για την διέγερση της ωορρηξίας παρακολουθούνται για αυτήν την κατάσταση.
Τι είναι οι γοναδοτροπίνες;
Οι γοναδοτροπίνες είναι ένα άλλο φάρμακο που χρησιμοποιείται για να προκαλέσει ωορρηξία. Οι γοναδοτροπίνες χρησιμοποιούνται εάν άλλα φάρμακα δεν είναι επιτυχή ή εάν χρειάζονται πολλά ωοθυλακια για θεραπείες στειρότητας. Οι γοναδοτροπίνες χορηγούνται σε μια σειρά πρωτοκόλλων νωρίς στον εμμηνορροϊκό κύκλο. Οι εξετάσεις αίματος και οι εξετάσεις υπερήχων χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων. Όταν τα αποτελέσματα των πρωτοκόλλων δείχνουν ότι τα ωοθυλάκια έχουν φτάσει σε ένα ορισμένο μέγεθος, ένα άλλο φάρμακο μπορεί να δοθεί για να σηματοδοτήσει ένα ωοθυλάκιο να απελευθερώσει το ωριμασμένο ωάριο του.
Τι είναι η ενδομήτρια σπερματεγχυση;
Στην ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI), το υγιές και το κατάλληλα με ειδικές μεθόδους επεξεργασμένο σπέρμα τοποθετείται στη μήτρα όσο το δυνατόν πιο κοντά στον χρόνο της ωορρηξίας. Το IUI μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διέγερση ωορρηξίας. Ο σύντροφος της γυναίκας ή ένας δότης μπορεί να παρέχει το σπέρμα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της ενδομήτριας σπερματεγχυσης;
Εάν χρησιμοποιούνται φάρμακα ωορρηξίας με IUI, μπορεί να εμφανιστεί πολλαπλή εγκυμοσύνη. Εάν αναπτύσσονται πάρα πολλά ωοθυλάκια τη στιγμή της γονιμοποίησης, η γονιμοποίηση μπορεί να αναβληθεί.
Τι είναι η υποβοηθούμενη αναπαραγωγική τεχνολογία;
Η τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART) περιλαμβάνει όλες τις θεραπείες γονιμότητας στις οποίες χειρίζονται τόσο τα ωάρια όσο και το σπέρμα. Η ART συνήθως περιλαμβάνει την εξωσωματική γονιμοποίηση in vitro (IVF). Στην εξωσωματική γονιμοποίηση, το σπέρμα συνδυάζεται με το ωάριο σε εργαστήριο και το έμβρυο μεταφέρεται στη μήτρα. Η εξωσωματική γονιμοποίηση γίνεται για τις ακόλουθες αιτίες στειρότητας:
- Κατεστραμμένες ή μπλοκαρισμένες σάλπιγγες που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με χειρουργική επέμβαση
- Σοβαρή ενδομητρίωση
- Πρωτοπαθής ανεπάρκεια των ωοθηκών
- Μερικοί ανδρικοί παράγοντες υπογονιμότητας
- Ανεξήγητη υπογονιμότητα.
Πώς γίνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση in vitro;
Η εξωσωματική γονιμοποίηση γίνεται σε κύκλους. Μπορεί να χρειαστούν περισσότεροι από ένας κύκλοι για να πετύχετε. Τα βήματα περιλαμβάνουν:
- Λήψη ωαριου . Η ωορρηξία προκαλείται συνήθως με γοναδοτροπίνες έτσι ώστε να παράγονται πολλαπλά ωοθυλακια. Όταν τα ωοθυλακια σας είναι έτοιμα, χρησιμοποιείται μια βελόνα για την αφαίρεση ώριμων ωαριων από τις ωοθήκες.
- Γονιμοποίηση ωαριων από το σπέρμα. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: 1) το σπέρμα μπορεί να προστεθεί στα ωαριά σε ένα εργαστήριο ή 2) ένα μόνο σπέρμα μπορεί να εγχυθεί σε κάθε ωαρια. Τα ωαρια ελέγχονται την επόμενη μέρα για να δουν αν έχουν γονιμοποιηθεί.
- Μεταφορά εμβρύου. Λίγες μέρες μετά τη γονιμοποίηση, ένα ή περισσότερα έμβρυα τοποθετούνται στη μήτρα μέσω του κόλπου. Τα υγιή έμβρυα που δεν μεταφέρονται μπορούν να καταψυχθούν και να αποθηκευτούν.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι εξωσωματικής γονιμοποίησης in vitro;
Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πολλαπλής εγκυμοσύνης με εξωσωματική γονιμοποίηση. Πολλές κινήσεις μπορούν να γίνουν για να αποτρέψουν την πολλαπλή εγκυμοσύνη. Εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών υποδηλώνουν ότι αναπτύσσονται πάρα πολλά ωάρια , η διαδικασία που προκαλεί ωορρηξία μπορεί να καθυστερήσει ή να μην δοθεί. Ο ειδικός σας μπορεί επίσης να περιορίσει τον αριθμό των εμβρύων που μεταφέρονται στη μήτρα σας.
Ποιες εξετάσεις γίνονται για τη υπογονιμότητα;
Οι δοκιμές για τη υπογονιμότητα περιλαμβάνουν εργαστηριακές εξετάσεις, εξετάσεις απεικόνισης και ορισμένες διαδικασίες.
Οι εξετάσεις και οι διαδικασίες απεικόνισης εξετάζουν τα αναπαραγωγικά όργανα και τον τρόπο λειτουργίας τους.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις συχνά περιλαμβάνουν δοκιμές δειγμάτων αίματος ή σπέρματος.
Τι περιλαμβάνουν οι βασικές εξετάσεις για τους άνδρες;
Ο έλεγχος για έναν άντρα συχνά περιλαμβάνει ανάλυση σπέρματος (σπερμοδιαγραμμα). Αυτό γίνεται για να εκτιμηθεί η ποσότητα του σπέρματος, το σχήμα του σπέρματος και ο τρόπος με τον οποίο κινείται το σπέρμα. Οι εξετάσεις αίματος για τους άνδρες μετρούν τα επίπεδα των ανδρικών αναπαραγωγικών ορμονών. Πολλες φορες από αυτές τις ορμόνες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην παραγωγή σπέρματος ή στο σεξ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει μια υπερηχογραφική εξέταση του όσχεου για να αναζητηθούν προβλήματα στους όρχεις.
Τι περιλαμβάνουν οι βασικές εξετάσεις για τις γυναίκες;
Οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων. Ένα τεστ ούρων μπορεί να πει πότε και εάν κάνετε ωορρηξία. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να μετρήσουν:
- Τα επίπεδα προγεστερόνης (για να δείτε εάν έχετε ωορρηξία)
- Την λειτουργία του θυρεοειδούς (προβλήματα με τον θυρεοειδή μπορεί να προκαλέσουν στειρότητα)
- Τα επίπεδα της ορμόνης προλακτίνης (τα υψηλά επίπεδα μπορούν να διαταράξουν την ωορρηξία)
- Την αποθεματικη εφεδρεια των ωοθηκών.
Μπορεί να περιλαμβάνονται και εξετασεις και διαδικασίες απεικόνισης:
- εξετάσεις υπερήχων( κολπικου υπερηχου).
- υπερηχοϋστερογραφία
- υστεροσαλπιγγογραφία
- υστεροσκόπηση
- λαπαροσκόπηση
Πώς γίνεται η εξέταση της προγεστερόνης;
Για ένα τεστ προγεστερόνης, λαμβάνεται δείγμα αίματος περίπου 1 εβδομάδα προτού περιμένετε την σας περίοδο. Μετρείται το επίπεδο της προγεστερόνης. Ένα αυξημένο επίπεδο δείχνει ότι έχετε ωορρηξία.
Γιατί να γίνει εξέταση λειτουργίας θυρεοειδούς;
Προβλήματα με τον θυρεοειδή αδένα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υπογονιμοτητας . Εάν υπάρχει υποψία προβλήματος θυρεοειδούς, μετρώνται τα επίπεδα ορμονών που ελέγχουν τον θυρεοειδή αδένα για να δουν εάν λειτουργεί κανονικά.
Γιατί γίνονται εξετάσεις απεικόνισης;
Χρησιμοποιούνται διαφορετικές εξετάσεις απεικόνισης και διαδικασίες για να κοιτάξετε τη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες για να βρείτε προβλήματα. Ορισμένες διαδικασίες χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία ορισμένων προβλημάτων εάν βρεθούν. Οι διαδικασίες που εξαρτάται από τα συμπτώματά σας, καθώς και από τα αποτελέσματα άλλων εξετάσεων. Οι συνήθεις εξετάσεις απεικόνισης για τη γυναικεία υπογονιμότητα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Εξέταση υπερήχων( κολπικου υπερηχου) – Αυτή η δοκιμή μπορεί να προβλέψει πότε θα πραγματοποιηθεί ωορρηξία με την παρακολούθηση αλλαγών στα ωοθυλάκια.
- Yπερηχουστερογραφια – Αυτή η ειδική εξέταση υπερήχων αναζητά ουλές ή άλλα προβλήματα μέσα στη μήτρα.
- Υστεροσαλπιγγογραφία – Αυτή η διαδικασία ακτινογραφίας δείχνει το εσωτερικό της μήτρας και εάν οι σάλπιγγες έχουν βατοτητα.
- Υστεροσκόπηση – Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιεί μια κάμερα με μια λεπτή πηγή φωτός που εισάγεται μέσω του τραχήλου της μήτρας και στη μήτρα. Αυτό μπορεί να δείξει προβλήματα μέσα στη μήτρα και να βοηθήσει στην καθοδήγηση δευτερεύουσας χειρουργικής επέμβασης.
- Λαπαροσκόπηση – Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιεί μια κάμερα με μια λεπτή πηγή φωτός που εισάγεται μέσω της κοιλιάς. Αυτό μπορεί να δείξει τη σάλπιγγα, τις ωοθήκες και το εξωτερικό της μήτρας.
Πόσο διαρκεί ο έλεγχος της υπογονιμότητας;
Η αξιολόγηση της υπογονιμότητας μπορεί να ολοκληρωθεί σε μερικούς κύκλους της εμμήνου ρύσεως στις περισσότερες περιπτώσεις.